Savremenom društvu neophodan je drugačiji – zeleniji model ekonomije, koji podrzumijeva inovacije i čuva planetu od klimatskih promjena i ostalih štetnih uticaja, zaključeno je na konferenciji pod nazivom „Razvoj zelene ekonomije”.
Projekat Inicijativa za zelenu ekonomiju koji je FORS Montenegro realizovao u partnerstvu sa Centrom za okolišno održivi razvoj – COOR iz Bosne i Hercegovine, imao je za cilj povećanje uključenosti organizacija civilnog društva u izradu i implementaciju lokalnih javnih politika i planova vezanih za zaštitu životne sredine kroz jačanje kapaciteta organizacija civilnog društva i promovisanje koncepta zelene ekonomije i njenog značaja za razvoj zajednica kroz inicijative civilnog društva.
Klimatske promjene – najveći problem i izazov današnjice
Kako je zaključeno na konferenciji, klimatske promjene su jedan od najvećih problema i izazova današnjice koji je globalnog karaktera i sa posljedicama koje se osjećaju na svim nivoima.
-Rizici i ranjivost na klimatske promjene su vrlo važni i u procesu donošenja mjera adaptacije upravo zbog ljudskog faktora koji svojim djelovanjem utiče na klimu, a time i na sve životne segmente. Za razvoj zelene ekonomije kao mehanizma dostizanja održivog razvoja neophodna je adekvatna javna politika i njihova puna primjena, aktivna uključenost svih relevantnih aktera, podizanje nivoa svijesti, edukacija i izgradnja kapaciteta, digitalna transformacija privrede kao i prilagođeni programi podrške. Razvoj zelene ekonomije zahtijeva saradnju i udruživanje na svim nivoima, uključujući formatiranje klastera, međunardonu i prekograničnu saradnju, razvoj i sprovođenje strateških projekata – navodi se u zaključku.
Na konferenciji je pojašnjeno da sprovođenje Zelene agende za Zapadni Balkan, kao nove strategije za rast ove regije, kojom se prelazi sa tradicionalnog modela na održivu ekonomiju, u skladu sa Evropskim zelenim planom, je od izuzetne važnosti za sve zemlje, što uključuje sprovođenje mjera u oblasti sprečavanja klimatskih promjena i zagađenjam razvoja energije, saobraćaja i cirkularne ekonomije, kao i razvoja biodiverziteta, održive poljiprivrede i proizvdonje hrane.
-Podrška koja je dostupna za realizaciju projekata u oblasti zaštite životne sredine i zelene ekonomije je značajna, pa u tom smislu je potrebno raditi na pravovremenoj komunikaciji, spremnosti i pripremi projekata za povlačenje dostupnih sredstava. Finansijske i druge institucije imaju vrlo značajnu ulogu u daljem razvoju zelene ekonomije, a jedan od važnih finansijskih instrumenata su zelene obveznice koje bilježe veliki porast na međunardono investicionom tržištu – navodi se u zaključku.
Za razvoj zelene ekonomije potrebno kontinuirano promovisanje ovog koncepta kod kompletnog sistema i podizanja nivoa svijesti kod javnog, privatnog i civilnog sektora, kao i medija.
-Zemlje regiona imaju brojne mogućnosti za razvoj zelene ekonomije, a oblasti uključuju energetiku koja može biti zamajc razvoja ovog sektora, upravljanje otapadom, poljoprivredu i proizvodnju hrane, turizam, saobraćaj, građevinarstvo itd. Za razvoj zelene ekonomije od velikog značaja za zemlje regiona je njihova međusovna saradnja, razmjena iskusatava, zanja, modela dobre prakse i sprovođenje regionalnih projakata – zaključeno je na konferenciji.
Projekti u Crnoj Gori
Na konferenciji su prisustvovali predstavnici Ministarstva kapitalnih investicija, Elektroprivrede Crne Gore, Eko fonda, Investiciono razvojnog fonda Crne Gore, kao i mnoge druge domaće i strane institucije.
Državni sekretar za energetiku u Ministarstvu kapitalnih investicija, Marko Perunović, saopštio je da su fokusirani na energetska pitanja, a prvenstveno zbog zelene tranzicije.
-Razvijamo dosta projekata, a brzo će se realizovati VE Gvozd, koja će imati snagu od 54 MW što će biti dosta značajno za naš energetski sistem. Takođe, brzo će krenuti jedan projekat koji će nam donijeti značajne benefite, a to je 3000+ solar – kazao je Perunović.
Rukovoditeljka službe za planiranje, analizu, izvještavanje i međunarodnu saradnju, Ana Cmiljanić, kazala je da bi trebalo podići svijest cijelog sistema o temi zelene tranzicije.
-Nama je ova tema jako značajna jer sve međunarodne finansijske institucije moraju da prate protokole i ciljeve koji su predstavljenim globalnim Pariški sporazumom, tako da ono što je postavila Evropska unija je neto neutralnost do 2050. godne, a mi to moramo da integrišemo – istakla je Cmiljanić.
Izvršni rukovodilac Direkcija za razvoj i inženjering u EPCG, Ivan Mrvaljević, naveo je da je snaga energetskog sistema bazirana na proizvodnji elektrana HE Perućica, HE Piva i TE Pljevlja, te i da je njihov cilj diversifikacija proizvodnje električne energije iz OIE, a oprimarno vjetar i solar.
On je saopšto i da HE Perućica, HE Piva, TE Pljevlja, MHE Zeta Energy, MHE EPCG ukupno godišnje proizvedu 3.044 GWh.
M.L.
