Tokom 15 mjeseci COVID-19 pandemije privreda mnogih zemalja je praktično onesposobljena, a to je dovelo do zapanjujućeg pada globalnih emisija stakleničkih gasova.
Porast koncentracije ugljen-dioksida u atmosferi
Nove cifre služe kao podsjetnik da, čak i dok predsjednik Bajden zajedno sa drugim svjetskim liderima daje obećanja o smanjenju emisije stakleničkih gasova, za okretanje plime klimatskih promjena biće potrebno još dosta napora, i to na duži vremenski period.
Izvještaj o porastu koncentracije ugljen-dioksida u atmosferi objavljen je uoči sastanka Grupe G7, na kom se očekuje da klimatske promjene budu glavna tema.
Sastanak G7 ima za cilj da podstakne velike zemlje emitere na ambicioznije akcije uoči velike međunarodne konferencije o klimi u Glazgovu, u novembru ove godine.
Sagorijevanje fosilnih goriva srž je problema emisije stakleničkih gasova. Dok se ne uhvatimo u koštac sa problemom sagorijevanja fosilnih goriva, on neće nestati
Ralf Kiling(Ralph Keeling), geohemičar sa Skrips Instituta za okeanografiju u Kaliforniji (Scripps)
Sve veća koncentracija CO2 nije bila posebno iznenađujuća za naučnike koji već duže vrijeme posmatraju kako ta cifra raste. Ono što ih jeste iznenadilo je činjenica da je istorijsko smanjenje emisija CO2 u toku pandemije vrlo malo usporilo rast koncentracije tog gasa u atmosferi, i to za svega 6 procenata.
-To znači da smo još uvijek u potpunosti na pogrešnom putu – rekao je u intervjuu za isti list, Piter Tans (Pieter Tans), stariji naučnik iz Global Monitoring Laboratory.
U novembru 2019. godine, izvještaj Programa Ujedinjenih nacija za životnu sredinu upozorio je da će svijet propustiti priliku da ograniči zagrijavanje na 1,5 stepeni Celzijusa iznad predindustrijskog nivoa ukoliko globalne emisije gasova staklene bašte ne budu padale za 7,6 odsto svake godine između 2020. i 2030. godine.
Prošle godine je u izvještaju iste grupe navedeno da će zemlje, da bi ispunile taj cilj, morati da pet puta povećaju svoje trenutne obaveze vezane za smanjenje emisija – to je težnja koja će zahtijevati brze i korjenite promjene u načinu na koji društva putuju, proizvode električnu energiju i konzumiraju hranu.
Ugljen-dioksid, čije emisije predstavljaju čak tri četvrtine svih antropogenih emisija stakleničkih gasova, zadržava toplotu koju emituje Zemljina površina.
Veliki dio ugljen-dioksida se razlaže nakon 100 godina, međutim, trenutna globalna stopa emisija je dovoljno visoka da i dalje povećava atmosfersku koncentraciju gasa zbog čega se planeta neprekidno zagrijava.
IEA (Međunarodna agencija za energetiku) je već izjavila da ove godine očekuje porast globalnih emisija ugljenika kada se djelovi svijeta oporave od pandemije koronavirusa.
Globalna potražnja za energijom premašila je nivo iz 2019
Globalna potražnja za energijom već je premašila nivo iz 2019. godine, uporedo sa kontinuiranim rastom upotrebe alternativnih izvora energije, utvrdila je organizacija sa sjedištem u Parizu.
Izvještaj Međunarodne energetske agencije o tržištu električne energije predviđa da će globalna potražnja za električnom energijom skočiti za skoro 5% ove godine i 4% 2022. godine, dok svjetska privreda teži oporavku od posljedica pandemije.
Kako nivoi atmosferskog ugljen-dioksida nastavljaju da rastu, lideri širom svijeta suočavaju se sa sve većim pritiskom da se obavežu na agresivnije, hitnije planove za smanjenje zagađenja stakleničkim gasovima.
Čovječanstvo je nastavilo da izbacuje ugljen-dioksid u Zemljinu atmosferu tokom protekle godine do nivoa koji nije viđen više od 4 miliona godina
Pandemija COVID-19 jedva je registrovana kao atak na problem emisija, dok je čovječanstvo nastavilo da izbacuje ugljen-dioksid u Zemljinu atmosferu tokom protekle godine do nivoa koji nije viđen više od 4 miliona godina, objavili su naučnici.
Klimatske promjene su više od povećanja temperatura
Ekstremno vrijeme – oluje, šumski požari, poplave i suše – sve su češći, a što uzrokuje povećanje nivoa okeana koji postaju kisjeliji, pokazuju studije. Efekti na zdravlje ljudi su takođe daleko od zanemarljivih, uključujući smrt izazvanu vrućinom.
Nivoi ugljenika u vazduhu mijenjali su se tokom istorije, a bivali su i veći u dalekoj prošlosti. Ipak, vjerovatno nisu bili visoki kao danas milionima godina.
Zapravo, koncentracija CO2 ne samo da je na najvišem nivou u ljudskoj istoriji, morali biste da se vratite nazad u vrijeme prije početka ljudske istorije – i to prije 4,1 do 4,5 miliona godina – da biste pronašli vrijeme kada je u Zemljinoj atmosferi bila sadržana slična količina ugljenika, izvjestio je Akios (američki medij i industrijski bilten).
Poziv za buđenje – Klimatske promjene mogle bi da uzrokuju povećanje prosječne godišnje temperature iznad ograničenja Pariškog sporazuma već za pet godina.
Postoje prirodni razlozi za povećanje koncentracije gasova sa efektom staklene bašte koji su prije industrijske revolucije dolazili samo iz vulkana i usljed prirodnog raspada biljaka i životinja.
Danas se zagađenje ugljen-dioksidom generiše sagorijevanjem fosilnih goriva zasnovanih na ugljeniku poput nafte, gasa i uglja, koja se koriste za transport i proizvodnju električne energije, proizvodnju cementa, krčenje šuma, poljoprivredu i mnoge druge prakse.
Amazon će doprinijeti globalnom zagrijavanju
Smanjene sposobnosti amazonske prašume da apsorbuje ugljenik-dioksid mogle bi da doprinesu globalnom zagrijavanju u budućnosti, navodi se u novoj studiji.
Krčenje šuma Amazona i „brzo lokalno zagrijavanje“ u nekim njenim djelovima smanjili su ili eliminisali ulogu prašume kao mjesta koje apsorbuje više ugljenika nego što ga oslobađa.
Profesorica Lucijana Gati i njene kolege sakupljali su uzorke vazduha iz četiri regiona Amazona, dva puta mjesečno tokom devet godina, kako bi istražili uslove u atmosferi tropskih šuma.
Naučnici iz brazilskog Nacionalnog instituta za svemirska istraživanja (INPE) analizirali su podatke kako bi utvrdili kako su ugljen-dioksid (CO2) i ugljen-monoksid (CO) koncentrisani u različitim djelovima Amazona.
Uzorci vazduha upoređivani su sa uzorcima iz južnog Atlantskog okeana, za koji je utvrđeno da apsorbuje čak 75 procenata viška toplote i 40 procenata emisije ugljen-dioksida antropogenog porijekla.
Takođe, naučnici su koristili gradijente koncentracije CO2 da bi procijenili koliko su se emisije ugljenika povećavale ili smanjivale u odnosu na rast vegetacije i šumske požare.
Sposobnost istočne Amazonije da apsorbuje ugljenik je degradirana, ili je čak ta oblast postala emiter ugljenika, usljed krčenja šuma i sve toplije suve klime.
Vjeruje se da bi u narednih 30 godina više od polovine Amazona moglo da se pretvori iz prašume u savanu ako izgubi sposobnost da se obnavlja i počne da emituje više ugljenika nego što apsorbuje.
Amazon je 1980. i 1990. iz atmosfere apsorbovao dvije milijarde tona CO2 godišnje, dok je ta godišnja količina sada smanjena za približno polovinu.
Prir: M.L.
Izvor: USA Today,The Wasington post,Independent
