Iz Ekološkog udruženja “Zeleni centar”, Miloš Džiknić – Spec. sci. biologije i ekologije, i prethodni predstavnik Crne Gore na Svjetskom kongresu mladih za klimatske promjene, podržao jedan od novih najznačajnijih projekata lokalne uprave Opštine Nikšić, a to je projekat rekonstrukcije javne rasvjete koji doprinosi mjerama energetske efikasnosti i zaštiti životne sredine.
Politika energetske efikasnosti Crne Gore zasnovana je na okvirima EU i njenim direktivama i propisima, koji su prenijeti u naše zakonodavstvo. Jedan od principa EU i značajnih mjera koja doprinosi prevazilaženju efekata energetske krize i načinu smanjenja emisija ugljen-dioksida je korišćenje energije na efikasan i racionalan način. Zbog toga svaka odgovorna energetska politika koja se zahtjeva od Evropske unije je usmjerena ka povećanju mjera energetske efikasnosti, i jedan od segmenata koji je jako važan u opštinama je energetska efikasnost javne rasvjete.
“Svima je sasvim jasno koliki je značaj kvalitetne javne rasvjete za svakodnevni život građana. Uz veliki značaj danas idu i veliki troškovi. Za javnu rasvjetu se izdvaja i do 5% ukupnih rashoda u opštinskim budžetima. Samo povećavanje energetske efikasnosti javne rasvjete je svakako jedan od najbitnijih zadataka sadašnjice jer ublažava skokove cijena energije, smanjuje zavisnost od uvoza iste, te snižava emisiju ugljen-dioksida koji ima štetan uticaj na klimu, zatim povećava sigurnost snabdijevanja, sigurnost građana, i ublažava sukobe u raspodjeli energije”, istakao je Džiknić.
Kao što znamo, javna rasvjeta nam je potrebna kao dio integralnog komunalnog uređenja kako bi se zadovoljila i osnovna prava građana kao potreba za povećanjem sigurnosti kretanja pješaka i vozila i da se stvori ambijentalni ugođaj na javnim površinama ulica, trgova i parkova.
“Kada govorimo o pratećim neželjenim efektima javne rasvjete, to mogu biti prekomjerna potrošnja električne energije i svjetlosno zagađenje okoline, i to pretežno u vidu neželjenog osvjetljavanja neba, kao i ometajućeg svijetla i blještavila. Taj negativan učinak javne rasvjete može se kontrolisati i smanjiti na način da se tokom projektovanja, izgradnje i održavanja javne rasvjete slijede preporuke stručnjaka koji obuhvataju između ostalog i korišćenje energetski efikasnih izvora svijetla (napredne tehnologije) LED tehnologije, koja je ovim projektom Opštine Nikšić planirana”, dodao je Džiknić.
Pozitivni ekološki aspekati LED rasvjete ogledaju se u tome što je njena svjetlost usmjerena na osvjetljenu površinu (saobraćajnicu, trotoar, šetalište), te je svjetlosno zagađenje i rasipanje svjetlosti u nebo minimalizovano. Ujedno ona poboljšava vidljivost, uniformnost svijetla i noću nam daje realniju sliku to jest izgled i koloričnost predmeta u neposrednoj okolini. Takođe sve vrste svjetiljki (pogotovo one koje sadrže živu i druge štetne materije) osim LED se svrstavaju u opasan otpad. Ujedno, zbog omogućavanja uštede električne energije i do 80% uz duži vijek trajanja te smanjenje troškova održavanja, rekonstrukcijom javne rasvjete rješava se još jedan bitan ekološki problem koji se ogleda kroz smanjenje emisija CO2, jer prilikom proizvodnje 1kWh električne energije u atmosferu se oslobađa 842g ugljen-dioksida (CO2), a rekonstrukcijom javne rasvjete novim tehlonogijama može se smanjiti emisija ugljen-dioksida (CO2) na godišnjem nivou i do nekoliko stotina tona CO2.
“Ovaj projekat može takođe poslužiti u podizanju svijesti građana o mjerama energetske efikasnosti koje mogu primijeniti u sklopu svojih domova, jednostavnom zamjenom starih “običnih” sijalica (sa užarenim vlaknom), sa novim štedljivim i led sijalicama”, zaključuje Džiknić.
Obzirom da su šefovi država i vlada Evropske unije donijeli važne odluke o budućoj klimatskoj i energetskoj politici sa dalekosežnim mjerama, a povećanje energetske efikasnosti rasvjete je jedna od mjera za ostvarivanje klimatskih ciljeva, jer su za nju potrebna manja ulaganja a postižu se značajne uštede, iz Ekološkog udruženja “Zeleni centar” smatraju da je novi projekat lokalne uprave Opštine Nikšić primjer dobre prakse i politike energetske efikasnosti i zaštite životne sredine kako u lokalnoj infrastrukturi grada tako i u Crnoj Gori, i da bi bilo značajno da se izvrši implementacija ovakvog projekta i u ostalim crnogorskim gradovima.
Prir. N.B.
