Proizvodnja plastike za jednokratnu upotrebu trebalo bi da poraste za 30% u narednih pet godina, doprinoseći na taj način globalnom zagrijavanju i zagađenju okeana, saopštili su istraživači uz objavljivanje spiska kompanija koje proizvode i finansiraju jednokratnu plastiku.
Prvi „Indeks tvoraca plastičnog otpada“, koji je objavila filantropska fondacija Minderoo Foundation sa sjedištem u Australiji, izračunao je da je 20 kompanija – uglavnom giganata iz oblasti energetike i hemikalija – izvor polovine svjetskog otpada od plastike za jednokratnu upotrebu.
Plastika za jednokratnu upotrebu
Plastika za jednokratnu upotrebu – poput maski za lice, medicinske opreme, kese za kupovinu, šolja za kafu i prozirnih folija – napravljena je od polimera koji koriste fosilna goriva kao osnovni materijal.
U 2019. godini širom svijeta bačeno je 130 miliona tona plastike za jednokratnu upotrebu, 35% je spaljeno, 31% je zakopano na deponijama, a 19% je bačeno direktno na kopno ili u okean, navodi se u izvještaju filantropske fondacije.
Indeks je koristio niz izvora za praćenje životnog ciklusa plastičnih materijala za jednokratnu upotrebu – od polimernih oblika preko gotovih proizvoda, do otpada – kako bi procijenio gdje su predmeti proizvedeni, prerađeni, potrošeni i odloženi.
Ekson Mobil (ExxonMobil), jedna od najvećih svjetskih kompanija za promet nafte i gasa, na vrhu je liste proizvođača polimera koji generišu plastični otpad za jednokratnu upotrebu, doprinoseći sa 5,9 miliona tona u 2019. godini, navodi se u izvještaju formiranom sa energetskom konsultantskom kućom Wood Mackenzie i univerzitetima.
Ekson Mobil je saopštio da ,,dijeli zabrinutost društva zbog plastičnog otpada i da je to pitanje na koje se mora dati odgovor”, zahtijevajući zajedničke napore preduzeća, vlada, zelenih grupacija i potrošača.
Oni su dodali da preduzimaju mjere za rješavanje problema plastičnog otpada tako što povećavaju mogućnost za reciklažu, posebno onih predmeta koji se suočavaju sa tehnološkim poteškoćama pri recikliranju, i rade na razvijanju naprednih rješenja za reciklažu u cilju smanjenja emisija gasova staklene bašte koje se mogu povezati sa proizvodima.
Svjetske banke još uvijek podržavaju proizvodnju jednokratne plastike
U izvještaju se navodi da skoro 60% komercijalnih pozajmica za proizvodnju plastike za jednokratnu upotrebu dolazi od 20 svjetskih banaka koje su od 2011. godine, u svrhe proizvodnje polimera, dale na zajam gotovo 30 milijardi američkih dolara.
Akademska zajednica je ukazala na činjenicu da je cjelokupni životni ciklus plastike za jednokratnu upotrebu bio odgovoran za oko 1,5% globalnih emisija stakleničkih gasova u 2019. godini, pri čemu su glavni doprinos dali polimeri.
Plastika za jednokratnu upotrebu mogla bi biti odgovorna za čak 5 do 10% godišnjih emisija gasova sa efektom staklene bašte do 2050. godine.
Fondacija Mindero je kazala da bi od petrohemijskih kompanija trebalo tražiti da otkriju svoj „otisak plastičnog otpada“ i da se obavežu na proizvodnju plastike od recikliranog plastičnog otpada, a ne od fosilnih goriva.
Takođe, pozvali su banke i investitore da preusmjere svoja sredstva sa kompanija koje proizvode novu plastiku na bazi fosilnih goriva na one koje koriste recikliranu plastičnu sirovinu.
Prir. M.L.
Izvor: CNN Business
Foto ilustracije:Green Queen,New York Post,CMM
