Vlada Crne Gore je na 21. sjednici odlučila da područje Parka prirode „Platamuni“ proglasi kao prvo zaštićeno morsko područje u Crnoj Gori.
Kako je saopšteno, ovakva odluka uslijedila je prvenstveno zbog vrijednosti biodiverziteta, a posebno onih vrsta i staništa koji su značajni za zaštitu.
-Proglašavanje prvih morskih zaštićenih područja u Crnoj Gori je od značaja za dalju saradnju na nivou Sredozemlja imajući u vidu dostupne fondove i podršku za dalje istraživanje morskog biodiverziteta, uspostavljanje najboljih praksi za efikasno upravljanje i kontrolu aktivnosti, obuke i jačanje kapaciteta – kazao je ministar ekologije, prostornog plana i urbanizma, Ratko Mitrović.
Područje „Platamuni” prepoznato je kao potencijalno zaštićeno područje u nizu ranije donijetih nacionalnih strategija i planskih dokumenata koji predviđaju stavljanje pod zaštitu ovog područja. U navedenim dokumentima se ističe da Crna Gora do sada nije imala nijedno morsko zaštićeno područje.
Prethodnih godina realizovana su brojna ekološka istraživanja ovog područja, koja su pokazala da podaci o rasprostranjenju i stanju staništa i vrsta značajnih za zaštitu zahtijevaju hitnu reakciju obezbjeđivanja te zaštite.
-Područje Platamuni nalazi u zoni morskog dobra, između zaliva Trašte i rta Platamuni, i pripada opštini Kotor. Područje Parka prirode „Platamuni” predstavlja dio priobalnog mora sa pripadajućom obalom između zaliva Trašte – Rta Žabica na sjeverozapadu i Rta Platamuni kod plaže Ploče na jugoistoku, u kome se štite zaštićene i ekološki značajne morske i obalne vrste i staništa. Takođe, određen je i zaštitni pojas zaštićenog područja Park prirode „Platamuni“. Ukupna površina Parka prirode ,,Platamuni” iznosi 1.087,13ha. U ovom području i njegovoj okolini identifikovani su brojni problemi, kao što su – otpadne vode, čvrsti otpad, ribolov, uključujući i nelegalni ribolov, sidrenje, pomorski saobraćaj, invazivne vrste, nelegalna gradnja, širenje – izgradnja infrastrukture, turizam, požari, napuštanje poljoprivredne djelatnosti i depopulacija područja, pošumljavanje neautohtonim biljnim vrstama – saopštila je Ivana Stojanović, savjetnica iz Direktorata za zaštitu prirode koja je ispred Ministarstva bila zadužena za sprovođenje projekta.
Na području Platamuna se nalaze značajna staništa zaštićene morske trave murave (Posidonia oceanica). Takođe su značajne i morske pećine kod rta Platamuni i u uvali Velika Krekavica, od kojih pećina Velika Krekavica predstavlja izuzetno važno stanište u kojoj se nalaze raznovrsni koraligeni organizmi.
Danilo Mrdak, državni sekretar za ekologiju potvrdio je posvećenost Vlade Crne Gore zaštiti životne sredine i rješavanju ekoloških pitanja.
Koristi od uspostavljanja zaštićenih područja su višestruke, počev od direktnog sprovođenja politike održivog razvoja, diverzifikovanja turitičke ponude, odnosno obezbjeđivanja uslova za održiviji turizam.
Danilo Mrdak, državni sekretar
-Širenje mreže zaštićenih područja, a naročito stavljanje pod zaštitu tri nova morska zaštićena područja posebno je značajno za proces pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji – dodao je državni sekretar za ekologiju.
Državni sekretar za prostorno planiranje i urbanizam, Aleksandar Ašanin, istakao je značaj uspostavljanja zaštićenih područja u moru u kontekstu planiranja područja mora.
Kako je kazao, Ministarstvo sprovodi i projekat implementacije ekosistemskog pristupa planiranju područja mora u saradnji sa Regionalnim centrom za prioritetne akcije Programa UN za životnu sredinu, sa fokusom na uspostavljanje balansa između zaštite životne sredine i planiranja razvojnih aktivnosti u obalnom području.
Postupak stavljanja pod zaštitu ovog zaštićenog područja sproveden je shodno Zakonu o saradnji Ministarstva i Agencije za zaštitu životne sredine. Agencija je u novembru 2020. godine finalizovala Nacrt studije zaštite za proglašenje zaštićenog prirodnog dobra „Platamuni“. Ministarstvo je u periodu od 17. novembra do 17. decembra 2020. godine organizovalo javnu raspravu za Nacrt odluke o proglašenju Parka prirode ,,Platamuni” i Nacrt Studije zaštite za ovo područje.
Proces obezbjeđenja podataka i pripreme dokumentacije za stavljanje područja pod zaštitu, u okviru koje je najznačajnija izrada Studije zaštite i Akta o proglašenju ovog prvog morskog zaštićenog područja, podržao je GEF-ov projekat „Promovisanje upravljanja zaštićenim područjima kroz integrisanu zaštitu morskih i priobalnih ekosistema u obalnom području Crne Gore“, koji od novembra 2018. godine sprovodi Ministarstvo s kancelarijom Programa Ujedinjenih nacija za životnu sredinu iz Beča. Projekat će takođe podržati i izradu plana upravljanja za pomenuto područje, izradu finansijskih planova, planova za razvoj održivog turizma, a omogućiće i nabavku dijela opreme neophodne za rad budućeg upravljača zaštićenih područja (Javno preduzeće za upravljanje morskim dobrom), kao i ciljanu obuku kadrova upravljača.
Izvor: Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma, Vlada Crne Gore
