U utorak,13.12, Opština Tuzi je odžala međunarodnu završnu konferenciju projekta LEC – Lokalne energetske zajednice koju finansira Evropska unija iz programa Interreg – IPA CBC – Italija, Albanija, Crna Gora.
Projekti su bili na temu energetske efikasnosti u lokalnim zajednicama u navedenim državama, među kojima je bila i opština Tuzi. Iz opštine kažu da su rezultati projekta itekako uticali na lokalnu zajednicu i da su zadovoljni realizacijom pilot projekta. “LEC projekat se realizuje od 2020. godine, a vrijednost projekta je 717.904,35 eura i rezultirao je sa uspješno izvršenim pilot projektima u sva tri grada. Sama opština Tuzi je uspjela da realizuje pilot projekat u vrijednosti od 50.000 eura u SMŠ “25. Maj”, a osim toga, ugrađen je i sistem praćenja potrošnje, odnosno uštede energije”, rekla je u uvodnom dijelu Amra Pepić iz kancelarije za međunarodnu saradnju opštine Tuzi.
Konferenciji je prisustvovao i predsjednik italijanske opštine Mirabello, Angelo Miniello, koji se zahvalio na gostoljubivosti i pohvalio uspješnost realizovanih pilot projekata. “Imamo tri važna rezultata u ovom projektu. Prvi je sama aktivacija pilot projekta. U našem slučaju, smo promijenili sistem napajanja električnom energijom u školi i zahvaljujući ovom projektu sačuvali smo 35% električne energije. Takođe smo u sklopu ovog projekta instalirali sistem nadgledanja utroška energije. Zahvljajujući LEC projektu mogli smo da kupimo i implementiramo sistem koji nam dozvoljava da prikupljamo podatke o utrošenoj električnoj energiji, kao i količinu potrošenog gasa. Drugi važan rezultat je lokalna energetska zajednica. U Evropskoj uniji postoje zakoni koji ohrabruju ovakva udruženja i zahvaljujući ovom projektu smo mogli kreirati jedno takvo udruženje čija je uloga proizvoditi i dijeliti zelenu energiju. Treći bitan rezultat, po mom mišljenju, je sama kooperacija. Zahvaljujući projektu, mogli smo dijeliti ideje, rezultate projekta, upoznati se bolje i sarađivati sa dvije sjajne države kao što su Crna Gora i Albanija”, rekao je Angelo Miniello, predsjednik opštine Mirabello.
Eksprertkinja za energetsku efikasnost u zgradarstvu, Biljana Gligorić, govorila je o važnosti samog projekta za opštinu Tuzi i prezentovala proces realizacije pilot projekta. “Prije svega želim da pohvalim rad opštine Tuzi i nadam se da će ovo postati uobičajena praksa i u ostalim opštinama. Ono što je urađeno u okviru ovog pilot projekta je zamjena prozora u SMŠ “25. Maj”. Prvi korak je bio izrada plana konverzije, zatim je raspisan tender i određen je izvođač radova, a na kraju smo imali i samo izvođenje radova. Ovo je tek početak i slijede dalji koraci da se zaokruži cjelovita priča oko energetske efikasnosti. Nažalost, stanje u našim školama je prilično loše i zahvaljujući ovom projektu otvoreno je poglavlje kako bi se to stanje u školama popravilo kroz mjere energetske efikasnosti”, rekla je Biljana Gligorić.
Predstavnica projektnog partneta Confindustia Bari e Barleta – Andria – Trani, Ida Borielli, prezentovala je na koji način oni pomažu lokalnim zajednicama u projektima poput ovog. “Kreiranje lokalne energetske zajednice je izazov i za nas u Italiji, ali je tako nešto na Balkanu prilično novo. Confindustria je privatno udruženje preduzetnika, jedno od većih u Italiji, i jedna od naših misija je da budemo uključeni u projekte za uštedu energije. Otvorili smo biro energetske efikasnosti koji preduzetnicima nudi konsultantske usluge, kako bi i sami stekli uslove da postanu energetski efikasni”, kazala je Borielli.
Prezentaciju pilot projekta realizovanog u OŠ “G. Nebbia” u opštini Mirabello, održao je Adolfo Colagiovanni. “Naš pilot projekat se ogledao u namjeri da poboljšamo termoelektranu koja opslužuje lokalnu školu u opštini Mirabello. Ono što smo prvo uradili jeste analiza energetske situacije u školi, ali i cijeloj opštini, nakon čega je sačinjen novi energetski plan na nivou opštine i definisane naše mogućnosi, odnosno šta možemo da uradimo da poboljšamo energetsku efikasnost škole i opštine. Izvedene su dvije glavne intervencije, najprije smo zamijenili bojlerski sistem, a zatim smo instalirali sistem za nadgledanje potrošnje energije kako bi se njom upravljalo na bolji i efikasniji način. Dobra strana sistema za nadgledanje je što učenici i nastavnici škole mogu da pristupe tim informacijama i na taj način može se širiti svijest o potrošnji i uštedi energije”, kazao je Colagiovanni.
Na kraju nam se obratila i Adela Krajka, koja je vodila projekat realizovan u predškolskoj ustanovi “Vrtić 47” u Tirani. Govorila nam je o izazovima sa kojima su se susreli tokom realizacije ovog projekta, ali i o značaju saradnje susjednih zemalja na projektima za područje Balkana.
Svi učesnici su se usaglasili da bi ovakvi projekti trebalo da zažive i u svim ostalim opštinama pomenutih država i da bi trebalo mnogo više da se ulaže u energetsku efikasnost u lokalnim zajednicama.
N.Bukilić
