Opština Tuzi, kao vodeći partner, organizovala je radionicu u okviru projekta Budućnost građanske energije: Održive lokalne energetske zajednice – LEC, koji se finansira iz Interreg IPA prekograničnog programa Italija – Albanija – Crna Gora.
Cilj projekta LEC-a je zajednički prekogranični akcioni plan („pakt opština“) sa aktivnim učešćem korisnika energije, čija finalizacija podrazumijeva značajno poboljšanje energetske efikasnosti u tim opštinama. Budžet projekta iznosi 717. 904,35 eura.
Opšti cilj LEC projekta je da da doprinos poboljšanju energetske efikasnosti i korišćenju obnovljivih izvora energije kroz razvoj „lokalnih zajednica aktivnih potrošača energije“ u saradnji sa opštinama (javno-privatna partnerstva), promovišući na taj način stvaranje modela održivih opština koji se zasniva na lokalnim akcijama i koji je inspirisan promjenom svakodnevnog ponašanja građana.
Edukacija potrošača za štednju energije
Zajednički cilj je sprovođenje edukacije lokalnih potrošača o načinima štednje energije.
Strategija projekta zasnivaće se na aktivnom uključivanju građana u proces energetske efikasnosti, posebno javnih zgrada. Ciljnu grupu predstavljaju lokalne zajednice, građani, opštine i lokalne organizacije, kao i mala i srednja preduzeća.
Kroz ovaj projekat prekogranične saradnje, Albanija, Crna Gora i Italija realizovaće četiri pilot projekta.
Jedan od njih će se realizovati u Opštini Tuzi koja planira da Srednjoj mješovitoj školi „25. maj“ zamijeni drvene prozore aluminijumskom stolarijom .
U korak sa Evropskom unijom
Predsjednik opštine Tuzi, Nik Đeljošaj, kazao je da će se ovakvim projektima i konstantnim zalaganjem ići u korak sa Evropskom unijom.
-Kroz projekte je Opština Tuzi dobila dodatna sredstva, nešto manje od milion eura i siguran sam da će se dobra praksa nastaviti i ubuduće – dodao je Đeljošaj.
Savjetnik glavne pregovaračice za evropske fondove, Bojan Vujović, saopštio je da je posebno važno to što su vidljive aktivnosti na polju jačanja energetske efikasnosti.
– Izuzetno mi je drago što u Opštini postoji tim ljudi koji se bavi projektima. To je preduslov ne samo za ovakve programe, već i mnoge druge koji koriste instrumente podržane od strane Evropske unije. Ono što se jako potencira kroz pregovarački proces je veza klimatskih promjena sa zaštitom životne sredine i intenzivno pregovaramo sa Evropskom unijom o tome – istakao je Vujović.
Amra Pepić, šefica kancelarije za međunarodnu saradnju, istakla je da se projektima teži doprinijeti korišćenju energetske efikasnosti i korišćenju obnovljivih izvora energije kroz stvaranje lokalne zajednice potrošača energije.
-To će se omogućiti kroz saradnju sa drugim opštinama. Svrha ovakvih radionica je edukacija lokalnih potrošača na temu štednje energije – navela je Pepić.
Biljana Gligorić, ekspert za energetsku efikasnost, kazala je da su ovakve radionice korisne, kako bi svi razumijeli da ulaganje u energetsku efikasnost nije trošak.
-U društvu se ne shvata da je bolje i jeftinije uštedjeti 1kW kilovat nego ga proizvesti. Mi moramo da mijenjamo svijest, jer nas bavljenje energetskom efikasnošću uči mnogo širem kontekstu u odnosu na puko smanjenje računa. To omogućava jedan kvalitetniji život, a opcija za finansiranje ima mnogo. Mislim da je dobro da se svi zajedno pripremamo za to, jer ulaganje u energetsku efikasnost nije trošak, to je praktično investicija – kazala je Gligorić.
Na radionici su učestvovali predstavnici malih i srednjih preduzeća, nevladinih organizacija lokalnih vlasti, Zajednica opština Crne Gore, poljoprivredni proizvođači i šira javnost.
Zainteresovane strane su zajedno sa stručnjacima iznijele važne inpute kako bi se identifikovale akcije u cilju pronalaska adekvatnih rješenja koja zadovoljavaju lokalne potrebe.
Rezultati radionice podjeliće se na prekograničnom nivou kako bi se došlo do definicije „zajedničkog modela“ održive opštine koji se zasniva na aktivnom učešću građana.
M.L.
Foto ilustacije: Opština Tuzi
